Şiir Bilgisi ve Türleri

Şiir Bilgisi ve Türleri

Sevgili Çocuklar,

Günlük hayatta duygularımızı ifade etmenin bir çok yolu var: konuşmak, yazmak, jest ve mimiklerimiz... Bunlardan biri de şiir. Edebiyatın en kısa olmasına rağmen en etkili türü şiirdir. Şiir diğer edebiyat türleri içinde özel bir yere sahiptir.

Şiir insana insanı, evreni ve varlıkları tanıtır. Bu anlamda şiir, özel bir düşünme ve duygulanma biçimidir. Şiirin temeli, düşünce ve hayal gücüdür. Hayal gücü, duygularımızla aldığımız varlıkların, durumların zihnimizde oluşan yeni görüntüleridir. Hayal gücü şiirin başarısına doğrudan etki eder.

"Bir kalem ve bir düş seni her yere götürebilir." Joyce A. Myers

Şiir için bir tanım yapacak olursak; duygu ve düşüncelerin uyumlu sözlerle coşkulu bir şekilde aktarıldığı yazı türü diyebiliriz. Öyle ha deyince yazılmaz. Belli bir birikim ve duygu yoğunluğunun oluşması gerekir. Ustası içinse ufak bir kıvılcıma bakar. 

Şiir edebî türler içinde en eskisidir ve türleri vardır. Bu türlere geçmeden önce şiir yapısı hakkında kısaca bilgi edinelim.

ÇOCUKLUK

Affan Dede'ye para saydım,

Sattı bana çocukluğumu.

Artık ne yaşım var, ne adım;

Bilmiyorum kim olduğumu.

Hiçbir şey sorulmasın benden;

Haberim yok olan bitenden.

Bu bahar havası, bu bahçe;
Havuzda su şırıl şırıldır.
Uçurtmam bulutlardan yüce,

Zıpzıplarım pırıl pırıldır.

Ne güzel dönüyor çemberim;

Hiç bitmese horoz şekerim!

CAHİT SITKI TARANCI

Şiirdeki tüm dizelerde aynı sayıda hece varsa şiirde hece ölçüsü vardır.

ÖRNEĞİN: Çocukluk şiiri 9'lu hece ölçüsüyle yazılmıştır. Af/fan/De/de/ye/pa/ra/say/dım=9

Şiirlerdeki her bir satıra mısra/dize denir. Dört dizenin bir araya gelmesiyle de kıta (dörtlük) oluşur.

ÖRNEĞİN: Çocukluk şiiri 12 dizeden oluşur.

Son olarak dize sonlarındaki ses ve harf benzerliklerine kafiye denir ama bundan ilerleyen dönemlerde bahsedeceğiz.

Şiir hakkında yeterli bilgiye sahip olduğumuza göre şiir türlerine geçebiliriz.

ŞİİR TÜRLERİ

1. Lirik Şiir

Sevgi, aşk, özlem, ayrılık gibi duyguları işleyen şiirlerdir. Bu şiirlerde akıcılık, coşku ve duygusallık ön plandadır.

2. Epik Şiir

Kahramanlık, yiğitlik, yurt sevgisi ve savaş konulu şiirlerdir. Destanlar da bu şiir türünde değerlendirilir.

3. Satirik Şiir

Toplumsal hayattaki sorunları, düzensizlikleri, hataları eleştiren şiir türüne denir.

4. Didaktik Şiir

Bir düşünceyi kabul ettirmek, öğüt ve ahlaki ders vermek amacıyla yazılan öğretici şiirlerdir.

5. Pastoral Şiir

Doğa güzelliklerini, köy hayatını anlatan şiirlerdir.

Şiir insanların duygularına dokunur. Daha önce hissetmediğimiz duyguları bile bir şiir okurken hissedebilirsiniz.

                 Kelimelerin gücünü hafife almayın!

En sıradan kelimeler bile bir şairin elinde bir şahesere dönüşebilir. Kelimelerin gücünü elinde bulunduran sanat, şiirdir. Şiir insanlara pek çok şey kazandırır. Kelime dağarcığımızı genişletir. düş gücümüzü arttırır, gönlümüzü zenginleştirir... Kısacası şiire vakit ayıran bir insan boş değildir aksine dünyanın en mutlu insanıdır.

Şiiri sevelim, sevdirelim ve insanlara şiirin gücünü gösterelim!

EK: Şiir türleri ve hakkında şematik bilgi isteyenler için;

https://padlet.com/btlseymayalcin/28k66jf6cmd8 adresine bakabilirsiniz. 😉

Sevgilerle...😊👋